عن أنس بن مالك -رضي الله عنه- قال: كان
رسول الله -صلى الله عليه وسلم- إذا غزا، قال: «اللهم أنت عَضُدِي
ونَصِيرِي، بِكَ أَحُول، وبِكَ أَصُول، وبك أقاتل».
ئەنەس ئىبنى مالىك رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ
مۇنداق دەيدۇ: پەيغەمبەر سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم غازاتقا چىقسا: «ئى
ئاللاھ! سەن مېنىڭ تايانچىم ۋە ياردەمچىم، سېنىڭ ياردىمىڭ بىلەن تەدبىر
يۈرگۈزىمەن، سېنىڭ ياردىمىڭ بىلەن ئۇلارغا قارشى تۇرىمەن ۋە سېنىڭ ياردىمىڭ
بىلەن ئۇلارغا قارشى ئۇرۇش قىلىمەن» دەپ دۇئا قىلاتتى
ھەدىس چۈشەندۈرۈش بيان الحديث
كان النبي -صلى الله عليه وسلم- إذا
أراد غزوة أو شرع فيها، قال ما معناه: اللهم أنت ناصري ونَصيري، بك وحدك
أنتقل من شأن إلى غيره، وبك وحدك أثب على أعداء الدين، وبك أقاتلهم.
662;ەيغەمبەر سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم
غازات قىلماقچى بولسا ياكى جەڭگە ئاتلانسا: «ئى ئاللاھ! سەن مېنىڭ تايانچىم
ۋە ياردەمچىم، يالغۇز سېنىڭ ياردىمىڭ بىلەنلا بىر ئىشدىن يەنە بىر ئىشقا
ئاتلىنىمەن، سېنىڭ ياردىمىڭ بىلەنلا دىن دۈشمەنلىرىگە قارشى تۇرىمەن ۋە
سېنىڭ ياردىمىڭ بىلەن ئۇلارغا قارشى ئۇرۇش قىلىمەن» دەپ دۇئا قىلاتتى -- سەھىھ(بەش شەرت تولۇق بولغادا ھەدىس
سەھىھ بولىدۇ) → تىرمىزىي"سۈنەن تىرمىزى"ناملىق ئەسىرىدە
رىۋايەت قىلغان
پايدىلانما: ھەدىس قامۇسى @ 5024 |
|
Hadith 415 الحديث
الأهمية: إن العبد إذا نصح لسيده، وأحسن عبادة
الله، فله أجره مرتين
باشتېما:
بىر قۇل خوجايىنىغا سەمىمى بولۇش بىلەن
بىرگە ئاللاھنىڭ ئىبادىتىنى ياخشى قىلسا، ئۇنىڭغا ئىككى قىتىم ئەجىر
بېرىلىدۇ |
عن ابن عمر-رضي الله عنهما- مرفوعاً:
«إن العبد إذا نصح لسيده، وأحسن عبادة الله، فله أجره مرتين».
عن
أبي موسى الأشعري -رضي الله عنه- مرفوعاً: «المملوك الذي يحسن عبادة ربه،
ويُؤدي إلى سيده الذي عليه من الحق، والنصيحة، والطاعة، له أجران».
ئىبنى ئۆمەر رەزىيەللاھۇ ئەنھۇنىڭ
مۇنداق دېگەنلىكى رىۋايەت قىلىنىدۇ، پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام مۇنداق دېگەن:
«بىر قۇل خوجايىنىغا سەمىمى بولۇش بىلەن بىرگە ئاللاھنىڭ ئىبادىتىنى ياخشى
قىلسا، ئۇنىڭغا ئىككى قېتىم ئەجىر بېرىلىدۇ»، ئەبۇ مۇسا ئەشئەرى
رەزىيەللاھۇ ئەنھۇنىڭ مۇنداق دېگەنلىكى رىۋايەت قىلىنىدۇ،
پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام مۇنداق دېگەن:«ئۆز رەببىنىڭ ئىبادىتىنى ياخشى
قىلغان، شۇنداقلا ئۆز خوجايىنىنىڭ ئۆزى ئۈستىدىكى ھەققىنى ئادا قىلغان،
سەمىمى، ئىتائەتچان بولغان قۇلغا قوش ئەجىر بار»
ھەدىس چۈشەندۈرۈش بيان الحديث
في هذا الحديث بيان فضل الله على العبد
الذي يُؤدي حق ربه بفعل الطاعات، وحق سيده بخدمته ورعاية مصالحه، وأنَّه
ينال بذلك الأجر مرتين.
576;ۇ ھەدىستە تائەت-ئىبادەت بىلەن ئۆز
پەرۋەردىگارىنىڭ ھەققىنى، شۇنىڭدەك خىزمىتى ۋە مەنپەئەتىگە كۆڭۈل بۆلۈش
بىلەن خوجايىنىنىڭ ھەققىنى ئادا قىلغان قۇلغا ئاللاھ تائالانىڭ پەزلى ۋە
ئۇنىڭ قوش ئەجىرگە ئىرىشىدىغانلىقى بايان قىلىنىدۇ -- سەھىھ(بەش شەرت تولۇق بولغادا ھەدىس
سەھىھ بولىدۇ) → بۇخارى"سەھىھۇل بۇخارى"ناملىق ئەسىرىدە
رىۋايەت قىلغان
پايدىلانما: ھەدىس قامۇسى @ 5025 |
|
Hadith 416 الحديث
الأهمية: إن سياحة أمتي الجهاد في سبيل الله -عز
وجل-
باشتېما:
مېنىڭ ئۈممىتىمنىڭ ساياھىتى ئاللاھ
يولىدا جىھاد قىلىشتۇر |
عن أبي أمامة -رضي الله عنه-: أن رجلا،
قال: يا رسول الله، ائذن لي في السياحة. فقال النبي -صلى الله عليه وسلم-:
«إن سياحة أمتي الجهاد في سبيل الله -عز وجل-».
ئەبۇ ئۇمامە رەزىيەللاھۇ ئەنھۇدىن
رىۋايەت قىلىنىدۇكى، بىر كىشى پەيغەمبەرئەلەيھىسسالامغا: «ئى ئاللاھنىڭ
ئەلچىسى!ماڭا ساياھەت قىلىشقا رۇخسەت قىلسىلا؟دېدى،
پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام: «مېنىڭ ئۈممىتىمنىڭ ساياھىتى ئاللاھ يولىدا جىھاد
قىلىشتۇر» دېدى
ھەدىس چۈشەندۈرۈش بيان الحديث
في هذا الحديث بيان أنَّ العبادات
توقيفية، وأنَّه لا يجوز للمسلم القيام بها إلا وفق الكيفية التي يحددها له
الشرع الحنيف، لذلك بين النبي -صلى الله عليه وسلم- لهذا الرجل الذي أراد
أن يسيح في الأرض لأجل العبادة أنَّ هذا من عمل النصارى وأن السياحة في
الأرض هي نشر الإسلام فيها وأن سياحة أهل الاسلام هي الجهاد في سبيل الله
لإعلاء دين الله -تعالى-.
576;ۇ ھەدىستە ئىبادەتنىڭ ئاللاھ ۋە
ئاللاھنىڭ رەسۇلىنىڭ توختىتىپ بېرىشى بىلەن بولىدىغانلىقى، مۇسۇلماننىڭ
ئىبادەتنى ئۆزى خالىغان شەكىلدە ئەمەس بەلكى ساغلام شەرىئەت بەلگىلەپ
بەرگەن كەيپىياتقا مۇۋاپىق ھالەتتە ئېلىپ بېرىش كېرەكلىكىنى، شۇنىڭ ئۈچۈن
پەيغەمبەرئەلەيھىسسالامنىڭ ئىبادەت قىلىش ئۈچۈن زېمىندا ساياھەت قىلىشنى
مەقسەت قىلغان كىشىگە ئىبادەتنىڭ ھەقىقىتىنى بايان قىلىپ بەردى، زېمىندا
ئىبادەت قىلىمەن دەپ سەيلى-ساياھەت قىلىش بولسا خرىستىئانلارنىڭ ئىشى
بولۇپ، زېمىندا ساياھەت قىلىش دېگەن زېمىندا ئىسلام دىنىنى تارقىتىش
بولىدۇ، ئىسلام ئەھلىنىڭ ساياھىتى بولسا ئاللاھنىڭ سۆزىنى ئۈستۈن قىلىش
ئۈچۈن ئاللاھ يولىدا جىھاد قىلىشتىن ئىبارەت -- سەھىھ(بەش شەرت تولۇق بولغادا ھەدىس
سەھىھ بولىدۇ) → ئەبۇ داۋۇد"سۈنەن ئەبۇ داۋۇد"ناملىق
ئەسىرىدە رىۋايەت قىلغان
پايدىلانما: ھەدىس قامۇسى @ 5033 |
|
Hadith 417 الحديث
الأهمية: ثلاثة لهم أجران
باشتېما:
ئىككى ئەجىر ئالىدىغان كىشىلەر ئۈچ
تۈرلۈك بولىدۇ |
عن أبي موسى الأشعري -رضي الله عنه-
مرفوعاً: «ثلاثة لهم أجران: رجل من أهل الكتاب آمن بنبيه، وآمن بمحمد،
والعبد المملوك إذا أدى حق الله، وحق مواليه، ورجل كانت له أمة فأدبها
فأحسن تأديبها، وعلمها فأحسن تعليمها، ثم أعتقها فتزوجها؛ فله أجران».
ئەبۇ مۇسا ئەلئەشئەرى رەزىيەللاھۇ
ئەنھۇنىڭ مۇنداق دېگەنلىكى رىۋايەت قىلىنىدۇكى، ئەلەيھىسسالام مۇنداق
دېگەن: «ئىككى ئەجىر ئالىدىغان كىشىلەر ئۈچ تۈرلۈك كىشى بولۇپ، ئۇلارنىڭ
بىرىنچىسى: ئۆز پەيغەمبىرىگە ۋە مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامغا ئىمان كەلتۈرگەن
ئەھلى كىتاب كىشى، ئىككىنچىسى: ئاللاھنىڭ ۋە خوجايىنىنىڭ ھەققىنى ئادا
قىلغان قۇل، ئۈچىنچىسى: دېدىكى بار ئادەم بولۇپ، دېدەكنى ياخشى تەربىيلەپ،
ئىلىم ئۈگۈتۈپ ئاندىن ئۇنى ئازات قىلىپ نىكاھىغا ئالغان كىشىدۇر
ھەدىس چۈشەندۈرۈش بيان الحديث
في هذا الحديث بيان فضل من آمن من أهل
الكتاب بالإسلام لمزية اتباع دينهم واتباع النبي -صلى الله عليه وسلم-،
وفيه فضل العبد الذي يُؤدي حق الله وحق مواليه، وفيه فضل من أدَّب مملوكته
وأحسن تربيتها، ثم أعتقها فتزوجها، فله أجرٌ؛ لأنه أحسن إليها وأعتقها، وله
أيضاً أجر آخر عندما تزوجها وكَفَّها وأحصن فرجها.
576;ۇ ھەدىستە ئۆزىنىڭ دىنىغا ۋە مۇھەممەد
ئەلەيھىسسالامغا ئەگەشكەنلىك ئالاھىدىلىكى ئۈچۈن ئەھلى كىتاپتىن مۇسۇلمان
بولغانلارنىڭ پەزىلىتى، ئاللاھنىڭ ۋە خوجايىنىنىڭ ھەققىنى ئادا قىلغان
قۇلنىڭ پەزىلىتى، ئۆزىنىڭ قول ئاستىدىكى دېدەككە ئەدەپ ئۈگەتكەن، ياخشى
تەربىيە قىلغان ئاندىن ئازات قىلىپ، نىكاھىغا ئالغان كىشىنىڭ پەزىلىتى،
ئۇنىڭغا ئەجىر بېرىلىدىغانلىقى بايان قىلىنغان، ئۇ كىشىگە دېدەككە ياخشىلىق
قىلىپ، ئۇنى ئازات قىلغانلىقىغا ئەجىر بېرىلىپلا قالماستىن، يەنە دېدەكنىڭ
ئەۋرىتىنى ساقلاپ يامان يولدىن توسۇپ نىكاھىغا ئالغانلىقىغىمۇ ئەجىر
بېرىلىدۇ -- سەھىھ(بەش شەرت تولۇق بولغادا ھەدىس
سەھىھ بولىدۇ) → ھەدىسنى بۇخارى ۋە مۇسلىم بىردەك قوبۇل
قىلغان
پايدىلانما: ھەدىس قامۇسى @ 5034 |
|
Hadith 418 الحديث
الأهمية: ثنتان لا تردان، أو قلما تردان: الدعاء
عند النداء وعند البأس حِينَ يُلْحِمُ بَعْضُهُ بَعْضًا
باشتېما:
ئىجابەتسىز قايتۇرۇلمايدىغان ياكى
ناھايتى ئاز قايتۇرىلىدىغان ئىككى خىل دۇئا بار، بىرسى؛ ئەزان
ئېيتىلىۋاتقان ۋاقىتتا قىلىنغان دۇئا، يەنە بىرسى؛ تازا قاتتىق ئۇرۇش
بولىۋاتقان ۋاقىتتا قىلىنغان دۇئا |
عن سهل بن سعد -رضي الله عنهما-
مرفوعاً: «ثنتان لا تُرَدَّانِ، أو قلما تردان: الدعاء عند النداء وعند
البأس حِينَ يُلْحِمُ بَعْضُهُ بَعْضًا».
سەھل ئىبنى سەئد رەزىيەللاھۇ ئەنھۇنىڭ
مۇنداق دېگەنلىكى رىۋايەت قىلىنىدۇ، پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام مۇنداق دېگەن:
«ئىجابەتسىز قايتۇرۇلمايدىغان ياكى ناھايتى ئاز رەت قىلىنىدىغان ئىككى خىل
دۇئا بار، بىرسى؛ ئەزان ئېيتىلىۋاتقان ۋاقىتتا قىلىنغان دۇئا، يەنە بىرسى؛
تازا قاتتىق ئۇرۇش بولىۋاتقان ۋاقىتتا قىلىنغان دۇئا»
ھەدىس چۈشەندۈرۈش بيان الحديث
في هذا الحديث بيان فضل الجهاد في سبيل
الله حيث يستجيب الله -تعالى- لدعاء المجاهد وهو في المعركة، وفيه أيضاً
بيان فضل الأذان حيث يستجيب الله -تعالى- لدعاء المسلم عند الأذان وحتى
إقامة الصلاة.
576;ۇھەدىستە ئاللاھ يولىدا جىھاد قىلىشنىڭ
پەزىلىتى بايان قىلىنىپ، مۇجاھىدنىڭ ئۇرۇش مەيدانىدا قىلغان دۇئاسىنى
ئاللاھ تائالانىڭ ئىجابەت قىلىدىغانلىقى، شۇنداقلا ئاللاھ تائالانىڭ
مۇسۇلمان كىشىنىڭ ئەزان ئوقۇلغاندىن تارتىپ ھەتتا نامازغا تەكبىر
ئېيتىلغانغا قەدەرقىلغان دۇئاسىنى ئىجابەت قىلىدىغانلىقىنى بايان قىلىش
بىلەن بىرگە ئەزاننىڭ پەزىلىتىنى بايان قىلىپ بېرىدۇ -- سەھىھ(بەش شەرت تولۇق بولغادا ھەدىس
سەھىھ بولىدۇ) → ئەبۇ داۋۇد"سۈنەن ئەبۇ داۋۇد"ناملىق
ئەسىرىدە رىۋايەت قىلغان
پايدىلانما: ھەدىس قامۇسى @ 5035 |
|
Hadith 419 الحديث
الأهمية: لك بها يوم القيامة سبعمائة ناقة كلها
مخطومة
باشتېما:
بۇ بىر تۆگەڭنىڭ ئورنىغا ساڭا قىيامەت
كۈنى نۇختىلانغان 700 تۆگە بېرىلىدۇ |
عن أبي مسعود -رضي الله عنه- قال: جاء
رجل إلى النبي -صلى الله عليه وسلم- بناقة مَخْطُومَةٍ، فقال: هذه في سبيل
الله، فقال رسول الله -صلى الله عليه وسلم-: «لك بها يوم القيامة سبعمائة
ناقة كلها مخطومة».
ئەبۇ مەسئۇد رەزىيەللاھۇ ئەنھۇنىڭ
مۇنداق دېگەنلىكى رىۋايەت قىلىنىدۇ، بىر كىشى پەيغەمبەرئەلەيھىسسالامنىڭ
قېشىغا نوختىلانغان بىر تۆگىنى ئىلىپ كېلىپ، بۇنى ئاللاھ يولىغا ئاتىدىم،
دېدى. پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام: «بۇ بىر تۆگەڭنىڭ ئورنىغا ساڭا قىيامەت كۈنى
نۇختىلانغان 700 تۆگە بېرىلىدۇ، دېدى
ھەدىس چۈشەندۈرۈش بيان الحديث
جاء رجل إلى النبي -صلى الله عليه وسلم-
بناقة مَخْطُومَةٌ، أي مَشْدُودةٌ بِحَبل، وهو قريب من الزمام التي تُشَدُّ
به الناقة، فقال الرجل: يا رسول الله، هذه في سَبِيلِ الله، أي أوقفها في
الجهاد في سبيل الله -تعالى-، للغزو بها.
فقال له
-صلى لله عليه وسلم-: "لك بها سَبْعُمائَةِ نَاقة "؛ وذلك لأن الله -تعالى-
يُضاعف الحسنة بعشر أمثالها إلى سَبعمائة ضِعف إلى أضْعَاف كثيرة، كما في
قوله -تعالى-: (مَثَل الذين ينفقون أموالهم في سبيل الله كَمثَلِ حبة أنبتت
سبع سنابل في كل سنبلة مائة حبة والله يضاعف لمن يشاء والله واسع عليم).
قوله:
"كُلُّهَا مَخْطُومَةٌ " فائدة الخِطام: زيادة تمكن صاحبها من أن يعمل بها
ما أراد، وهذا من حسن الجزاء، فكما أن هذا الرجل جاء بناقته إلى النبي -صلى
الله عليه وسلم- مَشْدُودٌ
عليها بالخِطام، جزاه الله بسبعمائة ناقة كلها مَشْدُودٌ عليها بالخِطام؛
وليعلم من ينفق في الدنيا أن كل زيادة يقدمها سيحزى بها، والخطام له قيمة
وجمال وزيادة في الناقة.
576;ۇ ھەدىستە ئاللاھ يولىدا خەير-ئېھسان،
بولۇپمۇ ئۇرۇش مەيدانىدا مۇجاھىدلارغا ياردىمى بولىدىغان ئات، تۆگە ياكى
باشقا قورال-ياراقلارنى ياردەم قىلىش قاتارلىقلارغا رىغبەتلەندۈرۈش بولۇپ،
بۇنداق قىلغان كىشىلەرگە ئاللاھ تائالا ھەسسىلەپ ئەجىر-ساۋاپ بېرىدۇ، بىر
ياخشىلىققا يەتتە يۈز ھەسسە ئەجىر بىرىلىدۇ -- سەھىھ(بەش شەرت تولۇق بولغادا ھەدىس
سەھىھ بولىدۇ) → ئىمام مۇسلىم"سەھىھ مۇسلىم"ناملىق
ئەسىرىدە رىۋايەت قىلغان
پايدىلانما: ھەدىس قامۇسى @ 5036 |
|
Hadith 420 الحديث
الأهمية: اسمعوا وأطيعوا، فإنما عليهم ما حملوا،
وعليكم ما حملتم
باشتېما:
سۆزىگە قۇلاق سېلىڭلار، بويسۇنۇڭلار،
سىلەرمۇ ئۆز مەجبۇرىيىتىڭلاردىن سورىلىسىلەر، ئۇلارمۇ ئۆز مەجبۇرىيىتىدىن
سورىلىدۇ |
عن أبي هنيدة وائل بن حجر -رضي الله
عنه-: سأل سلمة بن يزيد الجعفي رسول الله -صلى الله عليه وسلم- فقال: يا
نبي الله، أرأيت إن قامت علينا أمراء يسألونا حقهم، ويمنعونا حقنا، فما
تأمرنا؟ فأعرض عنه، ثم سأله، فقال رسول الله -صلى الله عليه وسلم-: «اسمعوا
وأطيعوا، فإنما عليهم ما حُمِّلُوا، وعليكم ما حُمِّلْتُم».
ئەبۇ ھۇنەيدە ۋائىل ئىبنى ھۇجر
رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ بايان قىلغان ھەدىستە: سەلەمە ئىبنى يەزىد ئەلجۇئفى
رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەمدىن: ئى ئاللاھنىڭ پەيغەمبىرى
ئەگەردە بىزنىڭ ھاكىم، پادىشاھلىرىمىز ئۆزىنىڭ تېگىشلىك ھەققىنى بىزدىن
ئېلىپ، بىزگە بىرىدىغان ھەقنى بەرمىسە، بىزنى قانداق قىلىشقا بۇيرۇيلا؟
دېگەندە. رەسۇلۇللاھ ئۇنىڭدىن يۈزىنى ئۆرىۋالدى، ئۇ يەنە سورىغاندا،
رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم: ئۇنىڭ سۆزىگە قۇلاق سېلىڭلار،
بويسۇنۇڭلار، سىلەرمۇ ئۆز مەجبۇرىتىڭلاردىن سورىلىسىلەر، ئۇلارمۇ ئۆز
مەجبۇرىيىتىدىن سورىلىدۇ، دېدى
ھەدىس چۈشەندۈرۈش بيان الحديث
سأل سلمة بن يزيد -رضي الله عنه- النبي
-صلى الله عليه وسلم- عن أمراء يطلبون حقهم من السمع والطاعة لهم، ولكنهم
يمنعون الحق الذي عليهم؛ لا يؤدون إلى الناس حقهم، ويظلمونهم ويستأثرون
عليهم، فأعرض النبي -صلى الله عليه وسلم- عنه، كأنه -عليه الصلاة والسلام-
كره هذه المسائل، وكره أن يفتح هذا الباب، ولكن أعاد السائل عليه ذلك،
فسأله، فأمر النبي -صلى الله عليه وسلم- أن نؤدي لهم حقهم، وأن عليهم ما
حُملوا وعلينا ما حُملنا، فنحن حُملنا السمع والطاعة، وهم حُمِّلوا أن
يحكموا فينا بالعدل وألا يظلموا أحداً، وأن يقيموا حدود الله على عباد
الله، وأن يقيموا شريعة الله في أرض الله، وأن يجاهدوا أعداء الله.
587;ەلەمە ئىبنى يەزىد پەيغەمبەر
سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەمدىن بۇيسۇنۇشنى تەلەپ قىلىدىغان، مەجبۇرىيىتىنى
ئادا قىلمايدىغان، پۇقرالارنىڭ ھەققىنى بەرمەيدىغان، ئۇلارغا زۇلۇم
قىلىدىغان، شەخسىيەتچى پادىشاھ، ھاكىملار ھەققىدە سورىدى. پەيغەمبەر
سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم خۇددى بۇ سوئالنى ياقتۇرمىغاندەك، بۇ ھەقتە
سۆز قىلىشنى خالىمىغاندەك ئۇنىڭدىن يۈزىنى ئۆرىۋالدى. ئۇ كىشى سوئالنى
قايتا سورىغاندىن كېيىن پەيغەمبەر سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم ئۇنى ھاكىم
پادىشاھلارنىڭ ھەققىنى بېرىشكە، ئۇلارغا قارىتا مەسئۇلىيىتىنى تولۇق ئادا
قىلىشقا بۇيرىدى -- سەھىھ(بەش شەرت تولۇق بولغادا ھەدىس
سەھىھ بولىدۇ) → ئىمام مۇسلىم"سەھىھ مۇسلىم"ناملىق
ئەسىرىدە رىۋايەت قىلغان
پايدىلانما: ھەدىس قامۇسى @ 5037 |
|
Hadith 421 الحديث
الأهمية: جاء رجل والنبي -صلى الله عليه وسلم-
يَخْطُبُ الناس يوم الجمعة، فقال: صليت يا فلان؟ قال: لا، قال: قم فاركع
ركعتين
باشتېما:
بىر كىشى جۈمە كۈنىدە رەسۇلۇللاھ
سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم خۇتبە سۆزلەۋاتقاندا كېلىپ ئولتۇردى،
رەسۇلۇللاھ: ئى پالانى ناماز ئوقۇدۇڭمۇ دېگەندە، ئۇ كىشى: ياق، دېدى.
رەسۇلۇللاھ: تۇرۇپ ئىككى رەكەت ناماز ئوقىغىن دېدى |
عن جابِر بن عبد الله -رضي الله عنهما-
قال: «جاء رجل والنبي -صلى الله عليه وسلم- يَخْطُبُ الناس يوم الجمعة،
فقال: صليت يا فلان؟ قال: لا، قال: قم فاركع ركعتين، -وفي رواية: فصل
ركعتين-».
جابىر ئىبنى ئابدۇللاھ رەزىيەللاھۇ
ئەنھۇ بايان قىلىپ مۇنداق دېگەن: بىر كىشى جۈمە كۈنىدە رەسۇلۇللاھ
سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم خۇتبە سۆزلەۋاتقاندا كېلىپ ئولتۇردى،
رەسۇلۇللاھ: ئى پالانى ناماز ئوقۇدۇڭمۇ دېگەندە، ئۇ كىشى: ياق، دېدى.
رەسۇلۇللاھ: تۇرۇپ ئىككى رەكەت ناماز ئوقىغىن دېدى. يەنە بىر ئىبارىدە
ئىككى رەكەت ناماز ئوقىغىن دېگەن
ھەدىس چۈشەندۈرۈش بيان الحديث
دخل سُلَيْكٌ الْغَطَفَانِيُّ المسجد
النبوي والنبي -صلى الله عليه وسلم- يخطب الناس، فجلس ليسمع الخطبة، ولم
يصل تحية المسجد؛ إما لجهله بحكمها، أو ظنه أن استماع الخطبة أهم، فما منع
النبي -صلى الله عليه وسلم- تذكيره واشتغاله بالخطبة عن تعليمه، بل خاطبه
بقوله: أصليت يا فلان في طرف المسجد قبل أن أراك؟ قال: لا، فقال: قم فاركع
ركعتين، وفي رواية لمسلم أمره أن يتجوز فيهما أي: يخففهما، قال ذلك بمشهد
عظيم؛ ليُعَلِّمَ الرجل في وقت الحاجة، وليكون التعليم عامًّا مشاعاً بين
الحاضرين.
ومن دخل
المسجد والخطيب يخطب المشروع له الصلاة، ويدل عليه هذا الحديث، وبحديث:
"إذا جاء أحدكم يوم الجمعة والإمام يخطب، فليركع ركعتين".
ولذا قال
النووي في شرح مسلم عند قوله -صلى الله عليه وسلم-: "إذا جاء أحدكم والإمام
يخطب فليركع ركعتين وليتجوز فيهما" قال: هذا نص لا يتطرق إليه تأويل، ولا
أظن عالما يبلغه هذا اللفظ ويعتقده صحيحا فيخالفه.
587;ۇلەيك ئەلغەتافانى رەسۇلۇللاھ
سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم مەسچىتىدە خۇتبە سۆزلەۋاتقاندا كىرىپ ئىككى
رەكەت ناماز ئوقۇماستىن خۇتبە ئاڭلاش ئۈچۈن ئولتۇردى، ئۇ كىشى ياكى
نامازنىڭ ھۆكمىنى بىلمىگەن ياكى خۇتبە ئاڭلاش ناماز ئوقۇشتىن ئەۋزەل دەپ
قارىۋالغان، رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم مۇنبەر ئۈستىدە
بولسىمۇ، شەرىئەت ئەھكاملىرىنى ئۆگۈتىشتىن توختىماي ئۇنىڭغا: مېنىڭ يېنىمغا
كېلىشتىن ئىلگىرى مەسچىتنىڭ بىرە يېرىدە ناماز ئوقۇغانمىدىڭ؟ دېگەندە ئۇ:
ياق دېدى. رەسۇلۇللاھ: تۇرۇپ ئىككى رەكەت ناماز ئوقۇغىن، دېدى مۇسلىم
رىۋايەت قىلغان ھەدىستە، رەسۇلۇللاھ ئۇنىڭغا جامائەت ئالدىدا قىسقىغىنا
ئىككى رەكەت ناماز ئوقۇغىن، دېگەن. تەخىرسىز بۇ ۋاقىتتا دېيىشى ئومۇمى
مۇسۇلمانلارغا تەلىم بىرىش ئۈچۈندۇر. قانداقلا بىر كىشى ئىمام خۇتبە
سۆزلەۋاتقاندا مەسچىتكە كىرسە، ناماز ئوقۇيدىغانلىقىنى ئۇقتۇرغان. يەنە
شۇنداقلا ھاجەت چۈشكەندە شەرىئەت ئەھكاملىرىنى بايان قىلىشنى
كېچىكتۈرمەسلىك ۋاجىب بولىدىغانلىقىنى بىلدۇرگەن. بۇ ھەدىسنىڭ مەنىسىگە
ئوخشاش يەنە بىر ھەدىستە «ئەگەردە سىلەرنىڭ بىرىڭلار ئىمام خۇتبە
ئوقۇۋاتقاندا مەسچىتكە كىرگەن بولسا ئىككى رەكەت ناماز ئوقۇسۇن» ئىمام
نەۋەۋى مۇسلىمنىڭ شەرھىسىدە بۇ ھەدىس توغۇرلۇق مۇنداق دېگەن: بۇ ھەدىس
«ئەگەردە سىلەرنىڭ بىرىڭلار ئىمام خۇتبە ئوقۇۋاتقاندا مەسچىتكە كىرگەن
بولسا قىسقىغىنا ئىككى رەكەت ناماز ئوقۇسۇن» مۇشۇ ھەقتىكى ئوچۇق دەلىلنى
قايسىبىر ئىبارىلەر بىلەن شەرھىلەش ۋە مەنالىرىنى باشقا تەرەپكە قارىتىش
توغرا ئەمەس، يەنە بۇ ھەدىسنى ئاڭلاپ، ئۇنىڭ سەھىھ ئىكەنلىكىنى بىلىپ تۇرۇپ
خىلاپلىق قىلىدىغان ئالىم يوق دەپ قارايمەن -- سەھىھ(بەش شەرت تولۇق بولغادا ھەدىس
سەھىھ بولىدۇ) → ھەدىسنى بۇخارى ۋە مۇسلىم بىردەك قوبۇل
قىلغان
پايدىلانما: ھەدىس قامۇسى @ 5205 |
|
Hadith 422 الحديث
الأهمية: صفة صلاة الخوف في غزوة ذات الرقاع
باشتېما:
زات ئەررىقائ غازىتىدىكى قورقۇنچ
نامىزىنىڭ سۈپىتى |
عن صالح بن خَوَّاتِ بْنِ جُبَيْرٍ -رضي
الله عنه- عمّن صلَّى مع رسول الله -صلى الله عليه وسلم- صلاة
ذَاتِ الرِّقَاعِ صلاةَ الخوف: أن طائفة صفَّت معه، وطائفة وِجَاهَ
الْعَدُوِّ، فصلَّى بالذين معه ركعة، ثم ثبت قائما، وأتموا لأنفسهم،
ثم انصرفوا، فصفُّوا وِجَاهَ
الْعَدُوِّ، وجاءت الطائفة الأخرى، فصلَّى بهم الركعة التي بقيت، ثم ثبت
جالسا، وأتموا لأنفسهم، ثم سلَّم بهم.
سالىھ ئىبنى خەۋۋات ئىبنى جۇبەير
رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام بىلەن زات ئەررىقائ نامىزىنى
يەنى قورققاندا ئوقۇيدىغان نامازنى ئوقۇغان كىشىدىن رىۋايەت قىلىپ دەيدىكى:
ھەقىقەتەن بىر گۇرۇھ كىشىلەر پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ ئارقىسىدا سەپتە
تۇردى، يەنە بىر گۇرۇھ دۈشمەن ئالدىدا تۇرۇۋاتاتتى. پەيغەمبەر
ئەلەيھىسسالام ئۆزى بىلەن تۇرغانلارغا ئىمام بولۇپ بىر رەكئەت ئوقۇدى.
ئاندىن قىيامدا ئۇزۇن تۇرىۋەردى، بۇلار ئۆزلىرى نامىزىنى تاماملىدى ۋە
دۈشمەننىڭ ئالدىغا بېرىپ تىزىلىپ تۇردى. يەنە بىر گۇرۇھ كەلدى، پەيغەمبەر
ئەلەيھىسسالام بۇلار بىلەن قېپقالغان بىر رەكئەتنى ئوقۇدى. ئاندىن
پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام ئۇزۇن ئولتۇردى، بۇلار ئۆزلىرى نامىزىنىڭ چالا
قالغىنىنى تاماملىدى، ئاندىن پەيغەمبىرىمىز بىلەن باراۋەر سالام بەردى
ھەدىس چۈشەندۈرۈش بيان الحديث
غزا النبي -صلى الله عليه وسلم- غزوة مع
أصحابه وأكثرهم مشاة على أقدامهم فتعبت من الحفاء فلفوا عليها الخرق، ولقي
عدوه ولم يكن قتال لكن أخاف المسلمون أعداءهم، وفي هذا الحديث كان العدو في
غير جهة القبلة، لأن منازلهم في شرق المدينة، فقسمهم طائفتين ولذا صفت
طائفة، ووقفت الأخرى في وجه العدو الذي جعله المصلون خلفهم.
فصلى
النبي -صلى الله عليه وسلم- ركعة بالذين معه، ثم قام بهم إلى الثانية فثبت
فيهما قائماً، وأتموا لأنفسهم ركعة، ثم سلموا، وانصرفوا وِجَاهَ العدو.
وجاءت الطائفة الأخرى فصلى بهم الركعة الباقية، ثم ثبت جالساً وقاموا
فأتموا لأنفسهم ركعة، ثم سلم بهم فاختصت الأولى بتحريم الصلاة وهو تكبيرة
الاحرام مع الإمام، واختصت الثانية بتحليل الصلاة وهو السلام مع الإمام،
وفوت الفرصة على الأعداء، فحصل التعادل بالحصول على الفضل مع الإمام .
662;ەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام ئۆزىنىڭ
ساھابىلىرى بىلەن بىر غازاتقا چىقتى، ئۇلارنىڭ كۆپىنچىسى پىيادە ئىدى،
ئۇلار يالاڭ ئاياق يۈرۈشتىن چارچاپ، پۇتلىرىغا لاتا يۆگىۋالدى. بۇ ئەسنادا
دۈشمەن بىلەن ئۇچراشتى، بۇ قېتىمقىسى تېخى رەسمى ئۇرۇش ئەمەستى، بەلكى
مۇسۇلمانلار دۈشمەنلەرنى قورقۇتۇپ قويغانتى. بۇ ھەدىستە، دۈشمەنلەر قىبلە
تەرەپتە ئەمەس ئېدى، چۈنكى ئۇلارنىڭ ئۆي - ماكانلىرى مەدىنىنىڭ شەرقى
تەرەپتە ئېدى. پەيغەمبىرىمىز ئۇلارنى ئىككى گۇرۇپپىغا بۆلدى. ئۇلارنىڭ بىر
گۇرۇپپىسى سەپ تۈزۈپ تۇردى، يەنە بىرسى دۈشمەننىڭ ئالدىدا تۇردى، بۇ
ئەھۋالدا دۈشمەنلەر نامازدا تۇرغانلارنىڭ ئارقىسىغا ئۇدۇل كېلەتتى.
پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام ئۆزى بىلەن تۇرغانلارغا ئىمام بولۇپ بىر رەكئەت
ئوقۇدى. ئاندىن قىيامدا ئۇزۇن تۇرىۋەردى، بۇلار ئۆزلىرى نامازلىرىنى
تاماملاپ سالام بېرىپ ئاندىن دۈشمەننىڭ ئالدىغا بېرىپ تىزىلىپ تۇردى. يەنە
بىر گۇرۇپپا كەلدى، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام بۇلار بىلەن قېپقالغان يەنە
بىر رەكئەتنى ئوقۇدى. ئاندىن پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام ئۇزۇن ئولتۇردى،
بۇلار ئۆزلىرى نامىزىنىڭ چالا قالغان (باشتىكى) رەكئىتىنى تاماملىدى،
ئاندىن پەيغەمبىرىمىز بۇلارغا ئىمام بولۇپ سالام بەردى. شۇنداق قىلىپ
باشتىكىلەر ئىمام بولغان پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام بىلەن نامازنى باشلاشقا
يەنى تەكبىرەتۇل ئىھرامغا خاس بولغان بولسا، كېيىنكىلەر بۇ ئىمام بىلەن
نامازنى تۈگىتىپ سالام بېرىش مۇشەررەپ بولدى. بۇنداق قىلىش ئارقىلىق،
دۇشمەننىڭ ناماز ۋاقتىدا پۇرسەتپەرەسلىك قىلىشىدىن ساقلىنىشبىلەن بىرگە،
نامازنى ئىمام بىلەن بىرگە ئوقۇغاننىڭ پەزىلىتىنى ھاسىل قىلدى -- سەھىھ(بەش شەرت تولۇق بولغادا ھەدىس
سەھىھ بولىدۇ) → ھەدىسنى بۇخارى ۋە مۇسلىم بىردەك قوبۇل
قىلغان
پايدىلانما: ھەدىس قامۇسى @ 5206 |
|
Hadith 423 الحديث
الأهمية: صحبت رسول الله -صلى الله عليه وسلم-
فكان لا يزيد في السَّفَر على ركعتين، وأبا بكر وعُمر وعُثْمان كذلك
باشتېما:
مەن پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامغا ھەمرا
بولدۇم، ئۇ سەپەردىكى چاغلىرىدا نامازنى ئىككى رەكەتتىن زىيادە ئوقۇمايتتى.
ئەبۇ بەكرى، ئۆمەر ۋە ئوسمان رەزىيەللاھۇ ئەنھۇلارمۇ شۇنداق قىلاتتى |
عن عبد الله بن عُمر -رضي الله عنهما-
قال: «صحبت رسول الله -صلى الله عليه وسلم- فكان لا يزيد في السَّفَر على
ركعتين، وأبا بكر وعُمر وعُثْمان كذلك».
ئابدۇللاھ ئىبنى ئۆمەر رەزىيەللاھۇ
ئەنھۇ مۇنداق دەيدۇ: مەن پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامغا ھەمرا بولدۇم، ئۇ
سەپەردىكى چاغلىرىدا نامازنى ئىككى رەكەتتىن زىيادە ئوقۇمايتتى. ئەبۇ
بەكرى، ئۆمەر ۋە ئوسمان رەزىيەللاھۇ ئەنھۇلارمۇ شۇنداق قىلاتتى
ھەدىس چۈشەندۈرۈش بيان الحديث
يذكر عبد الله بن عمر -رضي الله عنهما-
أنه صحب النبي -صلى الله عليه وسلم- في أسفاره، وكذلك صحب أبا بكر وعمر
وعثمان -رضي الله عنهم- في أسفارهم، فكان كل منهم يقصر الصلاة الرباعية إلى
ركعتين، ولا يزيد عليهما، أي لا يتم أحد منهم الفرائض، ولا يصلي الرواتب في
السفر، وذكره لأبي بكر وعمر وعثمان للدلالة على أن الحكم غير منسوخ بل ثابت
بعد وفاة النبي -صلى الله عليه وسلم- ولا له معارض راجح.
ويجوز
الإتمام في السفر، ولكن القصر أفضل؛ لقوله تعالى: {لَيْسَ عَليكُمْ جُنَاحٌ
أن تَقصُرُوا مِنَ الصَّلاَةِ} فَنَفْيُ الجناح يفيد أنه رخصة، وليس عزيمة؛
ولأن الأصل الإتمام، والقصر إنما يكون من شيء أطول منه.
والأولى
للمسافر أن لايدع القصر؛ اتباعاً للنبي -صلى الله عليه وسلم-، ولأن الله
-تعالى- يحب أن تُؤتى رخصه، وخروجًا من خلاف من أوجبه؛ ولأنه الأفضل عند
عامة العلماء.
574;ابدۇللاھ ئىبنى ئۆمەر رەزىيەللاھۇ
ئەنھۇ بايان قىلىپ مۇنداق دەيدۇ: ئۇ كىشى پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامغا ئۇنىڭ
سەپەرلىرىدە ھەمرا بولدى، شۇنىڭدەك ئەبۇ بەكرى، ئۆمەر ۋە ئوسمان
رەزىيەللاھۇ ئەنھۇلارنىڭ سەپەرلىرىدىمۇ بىللە بولدى. ئۇلارنىڭ ھەممىسى تۆت
رەكەتلىك نامازنى ئىككى رەكەتكە قىسقارتىپ ئوقۇيتتى، ئۇنىڭدىن ئاشۇرمايتتى.
يەنى: ئۇلاردىن ھېچكىم پەرز نامازلارنى تولۇقلاپ ئوقۇمايتتى. دائىم
ئوقۇيدىغان سۈننەتلەرنىمۇ ئوقۇمايتتى. ئۇنىڭ ئەبۇ بەكرى، ئۆمەر ۋە ئوسمان
رەزىيەللاھۇ ئەنھۇلارنى تىلغا ئېلىشى، بۇ ھۆكۈمنىڭ ئەمەلدىن قالمىغانلىقى،
بەلكى پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ ۋاپاتىدىن كېيىنمۇ كۈچكە ئىگە
ئىكەنلىكىنى بىلدۈرۈش، شۇنداقلا بۇ دەلىلدىن كۈچلۈكرەك دەلىلنىڭ يوقلىقىنى
تەكىتلەش ئۈچۈندۇر. سەپەردە نامازنى تولۇقلاپ ئوقۇش دۇرۇستۇر، ئەمما ئاللاھ
تائالانىڭ: سىلەر نامازنى قەسىر قىلىپ (يەنى تۆت رەكئەتنى ئىككى رەكئەت
قىلىپ) ئوقۇساڭلار، سىلەرگە ھېچ گۇناھ بولمايدۇ. [سۈرە نىسا 100- ئايەتنىڭ
بىر قىسمى] دېگەن ئايىتىگە ئاساسەن، قىسقارتىپ ئوقۇش ئەۋزەلدۇر. بۇ
ئايەتتىكى گۇناھنى يوققا چىقىرىش بولسا، ئۇنى قىسقارتىشنىڭ رۇخسەت
ئىكەنلىكىنى، ئۇنى تولۇقلاش تەلەپ قىلىنمىغانلىقىنى بىلدۈرىدۇ. چۈنكى ئەسلى
تەلەپ قىلىنغىنى: ئۇنى تولۇقلاپ ئوقۇشتۇر، قىسقارتىپ ئوقۇش بولسا پەقەتلا
ئۇنىڭدىن ئۇزۇنراق بىر ئىش ئۈچۈن بولىدۇ. مۇساپىر ئۈچۈن ئەڭ ئەۋزىلى:
پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامغا ئەگىشىش ۋە بۇنى ۋاجىپ دېگەنلەرنىڭ ئىختىلاپىدىن
چىقىش ئۈچۈن، سەپەردە نامازنى(قەسىر) قىسقارتىپ ئوقۇشنى تاشلىماسلىقتۇر.
يەنە كىلپ بۇ كۆپچىلىك ئۆلىمالارنىڭ قارىشىدا ئەۋزەلدۇر -- سەھىھ(بەش شەرت تولۇق بولغادا ھەدىس
سەھىھ بولىدۇ) → ھەدىسنى بۇخارى ۋە مۇسلىم بىردەك قوبۇل
قىلغان
پايدىلانما: ھەدىس قامۇسى @ 5207 |
|
Hadith 424 الحديث
الأهمية: صَلَّيْت وراء النبي -صلى الله عليه
وسلم- على امرأة ماتت في نِفَاسِهَا فقام في وَسْطِهَا
باشتېما:
مەن پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ
ئارقىسىدا، نىپاسدارلىق ھالىتىدە ۋاپات قىلغان بىر ئايالنىڭ نامىزىنى
ئوقۇدۇم، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام مېيىتنىڭ ئوتتۇرىسىدا تۇردى |
عن سَمُرَةَ بْنِ جُنْدُبٍ -رضي الله
عنه- قال: «صَلَّيْت وراء النبي -صلى الله عليه وسلم- على امرأة ماتت في
نِفَاسِهَا فقام في وَسْطِهَا».
سۇمرە ئىبنى جۇندۇب رەزىيەللاھۇ
ئەنھۇدىن رىۋايەت قىلىنغان ھەدىستە، ئۇ مۇنداق دەيدۇ: مەن پەيغەمبەر
ئەلەيھىسسالامنىڭ ئارقىسىدا، نىپاسدارلىق ھالىتىدە ۋاپات قىلغان بىر
ئايالنىڭ نامىزىنى ئوقۇدۇم، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام مېيىتنىڭ ئوتتۇرىدا
تۇردى
ھەدىس چۈشەندۈرۈش بيان الحديث
الصلاة على الميت حق واجب لكل من يموت
من المسلمين: ذكَرٍ أو أنثى، صغير أو كبير، فيخبر سمرة بن جندب -رضي الله
عنه- أنه صلى وراء النبي -صلى الله عليه وسلم- حينما صلى على امرأة ماتت في
نفاسها، فقام -صلى الله عليه وسلم- بمحاذاة وسطها.
605;ۇسۇلمانلاردىن ئۆلۈپ كەتكەن ھەر قانداق
كىشىنىڭ ئەر ياكى ئايال بولسۇن، كىچىك ياكى چوڭ بولسۇن، ئۇنىڭ نامىزىنىڭ
چۈشۈرۈلىشى ۋاجىپ بولغان ئۇنىڭ ھەققىدۇر. سۇمرە ئىبنى جۇندۇب رەزىيەللاھۇ:
ئۇ پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ ئارقىسىدا، نىپاسدارلىق ھالىتىدە ۋاپات
بولغان بىر ئايالنىڭ نامىزىنى ئوقۇيدۇ، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام ئۇ
مېيىتنىڭ ئوتتۇرىسىدا تۇردى دەپ بايان قىلىدۇ -- سەھىھ(بەش شەرت تولۇق بولغادا ھەدىس
سەھىھ بولىدۇ) → ھەدىسنى بۇخارى ۋە مۇسلىم بىردەك قوبۇل
قىلغان
پايدىلانما: ھەدىس قامۇسى @ 5209 |
|
Hadith 425 الحديث
الأهمية: أن النبي -صلى الله عليه وسلم- صلَّى
على قبر بعد ما دُفِنَ, فَكَبَّرَ عليه أَرْبَعاً
باشتېما:
دەپنە قىلىنغاندىن كىيىن پەيغەمبەر
سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم قەبرە بىشىغا كېلىپ تۆت تەكبىر بىلەن جىنازە
نامىزىنى ئوقۇغان |
عن عبد الله بن عباس -رضي الله عنهما-:
«أن النبي -صلى الله عليه وسلم- صلَّى على قبر بعدَ ما دُفِنَ, فَكَبَّرَ
عليه أَرْبَعاً».
ئابدۇللاھ ئىبنى ئابباس رەزىيەللاھۇ
ئەنھۇ رىۋايەت قىلىپ مۇنداق دېگەن: دەپنە قىلىنغاندىن كىيىن پەيغەمبەر
سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم قەبرە بىشىغا كېلىپ تۆت تەكبىر بىلەن جىنازە
نامىزىنى ئوقۇغان
ھەدىس چۈشەندۈرۈش بيان الحديث
قد جُبلَ النبي -صلى الله عليه وسلم-
على محاسن الأخلاق، ومن ذلك ما اتصف به من الرحمة والرأفة، فما يَفْقِدُ
أحداً من أصحابه حتى يسأل عنه، ويتفقد أحواله.
فقد سأل
عن صاحب هذا القبر، فأخبروه بوفاته، فأحب أنهم أخبروه ليصلي عليه، فإن
صلاته سكنٌ للميت، ونور يزيل الظلمة التي هو فيها، فصلى على قبره كما يصلى
على الميت الحاضر.
صلاة
النبي -صلى الله عليه وسلم- على القبر لا يفهم منها صعوده على القبر, وإنما
المعنى الوقوف بجانبه واستقباله والصلاة عليه صلاة الجنازة.
662;ەيغەمبەر سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم
گۈزەل ئەخلاقلار بىلەن يارىتىلغان ئىدى، يەنە كىلىپ ناھايىتى مىھرىبان ۋە
كۆيۈمچان ئىدى، ساھابىلىرىدىن بىرەرسىنى كۆرمىسە ئەھۋالىنى سۈرۈشتە قىلىپ
تۇراتتى. بۇ قەبرە ئىگىسى ھەققىدە سورىغاندا ساھابىلەر ئۇنىڭ ئۆلۈپ كېتىش
سەۋەبىنى ئاڭلاتتى، رەسۇلۇللاھ ئۇنىڭ مىيىت نامىزىنى ئۆزى ئوقۇشى ئۈچۈن
ساھابىلەر خەۋەر قىلغان بولسىچۇ دەپ ئارزۇ قىلدى، چۈنكى رەسۇلۇللاھنىڭ
نامىزى مېيىتكە خاتىرجەملىك، قەبرىسىدە نۇر ئىدى، كىيىن ئۇنىڭ قەبرىسىگە
كېلىپ، ئادەتتىكىدەك مېيىت نامىزىنى ئوقۇدى. پەيغەمبەر سەللەللاھۇ ئەلەيھى
ۋە سەللەمنىڭ قەبرىدە ناماز ئوقۇغىنى قەبرە ئۈستىگە چىققانلىقىنى
ئۇقتۇرمايدۇ، بەلكى قەبرىنىڭ يېنىدا تۇرۇپ، ئۇنىڭغا يۈزلىنىپ مىيىت
نامىزىنى ئوقۇغانلىقىنى بىلدۈرىدۇ -- سەھىھ(بەش شەرت تولۇق بولغادا ھەدىس
سەھىھ بولىدۇ) → ھەدىسنى بۇخارى ۋە مۇسلىم بىردەك قوبۇل
قىلغان
پايدىلانما: ھەدىس قامۇسى @ 5210 |
|
Hadith 426 الحديث
الأهمية: كان رسول الله -صلى الله عليه وسلم-
يكثر أن يقول في ركوعه وسجوده: سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ ربنا وبحمدك،
اللَّهُمَّ اغْفِرْ لي
باشتېما:
پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام ئۆزىنىڭ رۇكۇ
ۋە سەجدىلىرىدە، تۆۋەندىكى دۇئانى كۆپ تەكرارلايتتى: (سۇبھانەكەللاھۇممە
رەببەنا ۋە بىھەمدىكە، ئاللاھۇممەغفىرلى) ئى بىزنىڭ پەرۋەردىگارىمىز، سەن
ھەممىدىن پاك ۋە پۈتۈن ھەمدۇ - سانا ساڭا خاستۇر، ئى ئاللاھ مېنىڭ
گۇناھىمنى مەغپىرەت قىلغىن |
عن عائشة -رضي الله عنها- قالت: ما صلّى
رسول الله -صلى الله عليه وسلم- بعد أن نَزَلت عليه: (إذا جاء نصرُ الله
والفتح..) إلا يقول فيها: «سُبْحَانَكَ اللهم ربَّنا وبحمدك، اللَّهُمَّ
اغفر لي».
وفي لفظ:
كان رسول الله -صلى الله عليه وسلم- يكثر أن يقولَ في ركوعه وسجوده:
«سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ ربنا وبحمدك، اللَّهُمَّ اغْفِرْ لي».
ئائىشە رەزىيەللاھۇ ئەنھا مۇنداق دەيدۇ:
پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامغا ((ئاللاھنىڭ ياردىمى ۋە غەلىبىسى كەلگەن...))
دېگەن ئايەت (يەنى سۈرە نەسر) نازىل قىلىنغاندىن كېيىن، قايسى نامازنى
ئوقۇسا، ئۇنىڭدا: (سۇبھانەكەللاھۇممە رەببەنا ۋە بىھەمدىكە،
ئاللاھۇممەغفىرلى) ئى بىزنىڭ پەرۋەردىگارىمىز، سەن ھەممىدىن پاك ۋە پۈتۈن
ھەمدۇ - سانا ساڭا خاستۇر، ئى ئاللاھ مېنىڭ گۇناھىمنى مەغپىرەت قىلغىن
دېگەن دۇئانى تەكرارلايتتى. يەنە بىر رىۋايەتتە: پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام
رۇكۇ ۋە سەجدىلىرىدە: (سۇبھانەكەللاھۇممە رەببەنا ۋە بىھەمدىكە،
ئاللاھۇممەغفىرلى) دېگەن دۇئانى كۆپ قىلاتتى
ھەدىس چۈشەندۈرۈش بيان الحديث
ذكرت عائشة -رضي الله عنها- في هذا
الحديث أن الله -تعالى- عندما أنزل على النبي -صلى الله عليه وسلم- سورة
النصر, ورأى هذه العلامة وهي النصر, وفتح مكة, بادر -صلى الله عليه وسلم-
إلى امتثال أمر الله -تعالى- في قوله في سورة النصر: (فسبح بحمد ربك
واستغفره)، فكان كثيرًا ما يقول: (سبحانك اللهم وبحمدك اللهم اغفر لي),
وهذه الكلمات جمعت تنزيه الله -تعالى- عن النقائص، مع ذكر محامده, وختمت
بطلب المغفرة منه سبحانه، وما صلى صلاة فريضة كانت أو نافلة إلا قال ذلك في
ركوعها وسجودها, وكانت هذه السورة علامة على قرب أجل النبي -صلى الله عليه
وسلم-.
574;ائىشە رەزىيەللاھۇ ئەنھا بۇ ھەدىستە
بايان قىلىپ: ئاللاھ سۇبھانەھۇ ۋەتەئالا پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامغا سۈرە
نەسرنى نازىل قىلغاندا، پەيغەمبىرىمىز بۇ سۈرىدە كەلگەن ئىشارەتلەرنى،
يەنى: باشقا غەلبىلەرنى ۋە مەككىنى پەتھى قىلىشنى كۆرگەن چاغدا، ئاللاھ
تائالانىڭ بۇيرۇقىغا بوي سۇنۇشقا ئالدىرىدى. شۇڭا (سۇبھانەكەللاھۇممە
رەببەنا ۋە بىھەمدىكە، ئاللاھۇممەغفىرلى) دېگەن دۇئانى بەك كۆپ
تەكرارلايتتى. بۇ دۇئا؛ ئاللاھ تائالانى پۈتۈن كەمچىللىكتىن پاكلاش بىلەن
بىرگە ئۇنىڭغا ھەمدۇ-سانا ئېيتىش بىرلەشتۈرۈلگەن ۋە ئەيىپ نۇقساندىن پاك
ئاللاھتىن گۇناھىنىڭ مەغپىرىتىنى تىلەش بىلەن ئاخىرلاشتۇردى. پەيغەمبەر
ئەلەيھىسسالام مەيلى پەرز ياكى نەپلە بولسۇن ھەرقانداق بىر ناماز ئوقۇسا،
ئۇنىڭ رۇكۇ ۋە سەجدىلىرىدە مەزكۇر دۇئانى قىلاتتى. بۇ سۈرە پەيغەمبەر
ئەلەيھىسسالامنىڭ ئەجىلىنىڭ يېقىنلاپ قالغانلىقىنىڭ بەلگىسى بولغان ئىدى -- سەھىھ(بەش شەرت تولۇق بولغادا ھەدىس
سەھىھ بولىدۇ) → ھەدىسنى بۇخارى ۋە مۇسلىم بىردەك قوبۇل
قىلغان
پايدىلانما: ھەدىس قامۇسى @ 5212 |
|
Hadith 427 الحديث
الأهمية: أن رسول الله -صلى الله عليه وسلم- بعث
رجلا على سَرِيَّةٍ فكان يقرأ لأصحابه في صلاتهم، فَيَخْتِمُ بـ: (قل هو
الله أحد)
باشتېما:
رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم
ساھبىلاردىن بىرىنى قوشۇن بېشى قىلىپ بىر يەرگە ئەۋەتتى، ئۇ كىشى نامازنىڭ
ھەر ئىككىنچى رەكەتىگە «قۇل ھۇۋەللاھۇ ئەھەد» سۈرىسىنى ئوقۇدى |
عن عائشة -رضي الله عنها- «أن رسول الله
-صلى الله عليه وسلم- بعث رجلا على سَرِيَّةٍ فكان يَقْرَأ لأصحابه في
صلاتهم، فَيَخْتِمُ بـ«قل هو الله أحد» فلما رجعوا ذكروا ذلك لرسول الله
-صلى الله عليه وسلم- فقال: سَلُوهُ لأَيِّ شيء صَنَع ذلك؟ فسألُوه، فقال:
لِأنَّها صِفَةُ الرحمن -عز وجل-، فأنا أُحِب أَنْ أَقْرَأ بها، فقال رسول
الله -صلى الله عليه وسلم-: أَخْبِرُوه: أنَّ الله -تعالى- يُحِبُّه».
ئائىشە رەزىيەللاھۇ ئەنھا بايان قىلىپ
مۇنداق دېگەن: رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم ساھبىلاردىن بىرنى
قوشۇن بېشى قىلىپ بىر يەرگە ئەۋەتتى، ئۇ كىشى نامازنىڭ ھەر ئىككىنچى
رەكەتىگە «قۇل ھۇۋەللاھۇ ئەھەد» سۈرىسىنى ئوقۇدى، قوشۇن قايتقاندا
ساھابىلەر رەسۇلۇللاھقا بۇ ئىشنى دېدى، رەسۇلۇللاھ: ئۇنىڭدىن نېمە ئۈچۈن
قىلغانلىقىنى سوراڭلار؟ دېدى. ئۇلار سورىغاندا، ئۇ كىشى: ئۇ سۈرىدە ئاللاھ
تائالانىڭ گۈزەل سۈپەتلىرى بار، شۇنىڭ ئۈچۈن ئۇنى ئوقۇشنى ياخشى كۆرىمەن،
دېدى. رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم: ئۇنىڭغا دەپ قويۇڭلار،
ئاللاھ تائالامۇ ئۇ كىشىنى ياخشى كۆرىدۇ، دېدى
ھەدىس چۈشەندۈرۈش بيان الحديث
أمَّرَ النبي -صلى الله عليه وسلم- بعض
أصحابه على سَرِيَّة؛ لتدبيرهم والحكم بينهم، وحتى لا تكون الأمور فوضى،
ويختار أقومهم دينًا وعلمًا وتدبيرًا، ولذا كان الأمراء هم الأئمة في
الصلاة والمفتون؛ لفضل علمهم ودينهم، فكان يقرأ "قل هو الله أحد" في الركعة
الثانية من كل صلاة؛ لمحبته لله وأسمائه وصفاته، ومن أحب شيئاً أكثر من
ذكره.
فلمَّا
رجعوا من غزوتهم إلى النبي -صلى الله عليه وسلم-، ذكروا له ذلك، فقال:
سلُوه لأيِّ شيء يصنع ذلك، أهو لمحض المصادفة أم لشيء من الدواعي؟
فقال
الأمير: صنعت ذلك لاشتمالها على صفة الرحمن -عز وجل-، فأنا أحب تكريرها
لذلك.
فقال رسول
الله -صلى الله عليه وسلم-: أخبروه، أنه كما كرر هذه السورة لمحبته لها؛
وهذا لما تضمنته من صفات الله العظيمة التي دلت عليها أسماؤه المذكورة
فيها: فإن الله يحبه.
585;ەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم
ساھبىلاردىن بىرنى قوشۇنغا باش قىلىپ ئۇ قوشۇننى بىر يەرگە ئەۋەتتى، ئىشلار
قالايمىقان بولماسلىقى ئۈچۈن، ئىچىدە تالاش-تارتىشنى ئايرىش ۋە ئۇلارنى
ئىدارە قىلىش ئۈچۈن ئۇلارنىڭ ئىچىدىن دىيانەت ۋە ئىلىم-مەرىپەت، جەڭ
تاكتىكىسىدا ئەڭ ئىقتىدارلىق بىر كىشىنى قوماندان قىلىپ تاللىدى، قوماندان
ئىلىم ئىگىسى ۋە تەقۋادار بولغانلىقتىن نامازدا ئىمام بولاتتى، ئۇ كىشى
ئاللاھ تائالانى ۋە ئۇنىڭ ئىسىم سۈپەتلىرىنى بەك ياخشى كۆرگەنلىكتىن
نامازنىڭ ھەر ئىككىنچى رەكەتىگە «قۇل ھۇۋەللاھۇ ئەھەد» سۈرىسىنى ئوقۇيتى،
چۈنكى ھەركىم ياخشى كۆرگىنىنى كۆپ ئەسلەيدۇ، ساھابىلار غازاتتىن قايىتقاندا
پەيغەمبەر سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەمگە بۇ ئىشنى ئېيتتى. رەسۇلۇللاھ:
ئۇنىڭدىن سوراڭلار؟ نېمە ئۈچۈن شۇنداق قىلدى؟ ياكى مەقسەتسىز قىلدىمۇ ياكى
باشقا سەۋەب بارمۇ؟ دېدى. قوماندان بولغۇچى: ئۇ سۈرىدە ئاللاھ تائالانىڭ
گۈزەل سۈپەتلىرى بولغانلىقتىن كۆپ ئوقۇيمەن، دېدى. رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ
ئەلەيھى ۋەسەللەم: ئۇ كىشىگە دەپ قويۇڭلار ئاللاھ تائالانىڭ گۈزەل
سۈپەتلىرىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان ۋە ئۇنىڭغا دەلىل بولغان بۇ سۈرىنى كۆپ
ئوقۇغانلىقتىن ئاللاھ تائالامۇ ئۇ كىشىنى ياخشى كۆرىدۇ، دېدى. بۇ نېمە
دېگەن بەخىت-ھە -- سەھىھ(بەش شەرت تولۇق بولغادا ھەدىس
سەھىھ بولىدۇ) → ھەدىسنى بۇخارى ۋە مۇسلىم بىردەك قوبۇل
قىلغان
پايدىلانما: ھەدىس قامۇسى @ 5213 |
|
Hadith 428 الحديث
الأهمية: كنت أنام بين يَدَيْ رسول الله -صلى
الله عليه وسلم- ورِجْلايَ فِي قِبْلَتِهِ، فإذا سجد غَمَزَنِي، فقبضت
رِجْلَيَّ، فإذا قام بَسَطْتُهُمَا، والبيوت يومئذ ليس فيها مصابيح
باشتېما:
مەن پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ ئالدى
تەرىپىدە، ئىككى پۇتۇمنى قىبلىسى تەرىپىگە سۇنۇپ ئۇخلايتتىم، سەجدە قىلغان
ۋاقىتتا پۇتۇمنى نوقۇپ قوياتتى، مەن پۇتۇمنى يېغىۋالاتتىم، سەجدىدىن
تۇرغاندا پۇتۇمنى سۇناتتىم، ئۇ كۈنلەردە ئۆيلەردە چېراغلار يوق ئىدى |
عن عائشة -رضي الله عنها- قالت: «كنت
أنام بين يَدَيْ رسول الله -صلى الله عليه وسلم- ورِجْلايَ فِي قِبْلَتِهِ،
فإذا سجد غَمَزَنِي، فقَبَضتُ رِجْلَيَّ، فإذا قام بَسَطْتُهُمَا، والبيوت
يومئذ ليس فيها مصابيح».
ئائىشە رەزىيەللاھۇ ئەنھانىڭ مۇنداق
دېگەنلىكى رىۋايەت قىلىندى: «مەن پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ ئالدى
تەرىپىدە، ئىككى پۇتۇمنى قىبلىسى تەرىپىگە سۇنۇپ ئۇخلايتتىم، سەجدە قىلغان
ۋاقىتتا پۇتۇمنى نوقۇپ قوياتتى، مەن پۇتۇمنى يېغىۋالاتتىم، سەجدىدىن
تۇرغاندا پۇتۇمنى سۇناتتىم، ئۇ كۈنلەردە ئۆيلەردە چىراغلار يوق ئىدى»
ھەدىس چۈشەندۈرۈش بيان الحديث
كانت عائشة -رضي الله عنها- تقول: كنت
أنام بين يدي النبي -صلى الله عليه وسلم- وهو يصلِّي في الليل، ولضيق
بيوتنا، تكون رِجْلاي في قِبْلته بينه وبين موضع سجوده، فما دام واقفاً
يتهجد بسطتهما، فإذا سجد، غَمَزني فَقبضتهما ليسجد.
ولو كنت
أراه إذا سجد لقبضتهما بلا غمز منه، ولكن ليس في بيوتنا مصابيح ترى فيها
النبي -صلى الله عليه وسلم-، فتكف رجليها من غير أن تحوجه إلى غمزها.
574;ائىشە رەزىيەللاھۇ ئەنھا مۇنداق
دەيىتتى: پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام كېچىدە ناماز ئوقۇۋاتقاندا ئۇنىڭ ئالدى
تەرىپىدە ئۇخلايتتىم، ئۆيلىرىمىز تار بولغانلىقى ئۈچۈن، مەن پەيغەمبەر
ئەلەيھىسسالام قىيامدا تۇرغان ۋاقىتتا ئىككى پۇتۇمنى قىبلە تەرىپىدە، سەجدە
قىلىدىغان جايىغا سۇنۇپ ياتاتتىم، سەجدە قىلىدىغان ۋاقىتتا پۇتۇمنى نۇقۇپ
قوياتتى، مەن پۇتۇمنى يىغىۋالاتتىم. ئەگەر ئۇنى سەجدە قىلىدىغان ۋاقىتتا
كۆرگەن بولسام، ئەلۋەتتە پۇتۇمنى نۇقۇشتىن ئىلگىرى يېغىۋالغان بولاتتىم،
لېكىن پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنى كۆرۈپ، نوقۇغۇزماي پۇتنى يېغىۋىلىش ئۈچۈن
ئۆيلىرىمىزدە چېراقلار يوق ئىدى -- سەھىھ(بەش شەرت تولۇق بولغادا ھەدىس
سەھىھ بولىدۇ) → ھەدىسنى بۇخارى ۋە مۇسلىم بىردەك قوبۇل
قىلغان
پايدىلانما: ھەدىس قامۇسى @ 5217 |
|
Hadith 429 الحديث
الأهمية: من كلِّ الليل أَوْتَرَ رسول الله -صلى
الله عليه وسلم-، من أول الليل، وأوسطه، وآخره، وانتهى وِتْرُهُ إلى
السَّحَرِ
باشتېما:
رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم
ھەر كېچىسى، كېچىنىڭ دەسلىپى ۋە تەڭ كېچىدە، كېچىنىڭ ئاخىرىدا ۋىتىر نامىزى
ئوقۇيتتى، ۋىتىرنى سەھەر ۋاقتىغىچە ئاخىرلاشتۇراتتى |
عن عائشة -رضي الله عنها- قالت: «من
كلِّ الليل أَوْتَرَ رسول الله -صلى الله عليه وسلم-: من أول الليل،
وأوسطه، وآخره، وانتهى وِتْرُهُ إلى السَّحَرِ».
ئائىشە رەزىيەللاھۇ ئەنھا مۇنداق دېگەن:
رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم ھەر كېچىسى، كېچىنىڭ دەسلىپى ۋە
تەڭ كېچىدە، كېچىنىڭ ئاخىرىدا ۋىتىر نامىزى ئوقۇيتتى، ۋىتىرنى سەھەر
ۋاقتىغىچە ئاخىرلاشتۇراتتى
ھەدىس چۈشەندۈرۈش بيان الحديث
تخبر عائشة أم المؤمنين -رضي الله عنها-
عن الوقت الذي كان النبي -صلى الله عليه وسلم- يصلي الوتر فيه من الليل،
وأنه لا يتقيد بساعة دون أخرى، ففي كل ساعات الليل كان يوتر، أحيانا من
أوله حين يصلي العشاء وما شاء الله بعدها، وأحيانا من أوسطه بعد مُضِي ثلثه
الأول، وأحيانا من آخره حين يمضي ثلثاه حتى تكون آخر ساعة من الليل.
605;ۆمىنلەرنىڭ ئانىسى ئائىشە رەزىيەللاھۇ
ئەنھا پەيغەمبەر سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەمنىڭ ۋىتىر نامازنى قانداق
ۋاقىتلاردا ئوقۇيدىغانلىقىنى بايان قىلىپ مۇنداق دەيدۇ: رەسۇلۇللاھ ۋىتىر
نامىزىنى كېچىنىڭ مەلۇم بىر ۋاقىتلىرىغا خاس قىلىۋالماي قايسى بىر
ۋاقىتلاردا ئوقۇيتتى، گاھىدا ئاللاھ تائالا نېسىپ قىلسا خۇپتەن نامىزىدىن
كېيىنلا، گاھىدا كېچىنىڭ ئۈچتەن بىرى ئۆتكەندىن كېيىنكى بىر ۋاقىتلاردا،
گاھىدا بولسا كېچىنىڭ ئاخىرىقى ۋاقىتلىرىدا ئۈچتەن ئىككىسى ئۆتكەن
ۋاقىتلاردا ئوقۇيتتى -- سەھىھ(بەش شەرت تولۇق بولغادا ھەدىس
سەھىھ بولىدۇ) → ھەدىسنى بۇخارى ۋە مۇسلىم بىردەك قوبۇل
قىلغان
پايدىلانما: ھەدىس قامۇسى @ 5218 |
|
Hadith 430 الحديث
الأهمية: خرج النبي -صلى الله عليه وسلم-
يَسْتَسْقِي، فتوجه إلى القبلة يدعو، وحَوّل رِدَاءه، ثم صلَّى ركعتين،
جَهَرَ فيهما بالقِراءة
باشتېما:
پەيغەمبەر سەللاللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم
سۇ تەلەپ قىلىش نامىزى ئوقۇش ئۈچۈن مەسچىت سىرتىغا چىقتى، قىبلىگە قاراپ
دۇئا قىلدى، رىداسىنى تەتۈر ئۆرۈپ ئىككى رەكەت ناماز ئوقۇدى ۋە قىرائەتنى
ئاشكارا ئوقۇدى |
عن عبد الله بن زيد بن عَاصِم المازِنِي
-رضي الله عنه- قال: «خرج النبي -صلى الله عليه وسلم- يَسْتَسْقِي،
فتَوَجَّه إلى القبلة يدْعو، وحَوَّل رِدَاءه، ثم صلَّى ركعتين، جَهَرَ
فيهما بالقِراءة». وفي لفظ
«إلى الْمُصَلَّى».
ئابدۇللاھ ئىبنى زەيد ئىبنى ئاسىم
مازىنى رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ بايان قىلىپ مۇنداق دېگەن: پەيغەمبەر سەللاللاھۇ
ئەلەيھى ۋەسەللەم سۇ تەلەپ قىلىش نامىزى ئوقۇش ئۈچۈن مەسچىت سىرتىغا چىقتى،
قىبلىگە قاراپ دۇئا قىلدى، رىداسىنى تەتۈر ئۆرۈپ ئىككى رەكەت ناماز ئوقۇدى،
ئىككى رەكەتتە قىرائەتنى ئاشكارا ئوقۇدى. يەنە بىر ئىبارىدە «سەيناغا
چىقتى» دېگەن
ھەدىس چۈشەندۈرۈش بيان الحديث
يبتلي الله -تعالى- العباد بأنواع من
الابتلاء؛ ليقوموا بدعائه وحده وليذكروه، فلما أجدبت الأرض في عهد النبي
-صلى الله عليه وسلم-، خرج بالناس إلى مصلى العيد بالصحراء؛ ليطلب السقيا
من الله -تعالى-، وليكون أقرب في إظهار الضراعة والافتقار إلى الله
-تعالى-، فتوجه إلى القبلة، مظنة قبول الدعاء، وأخذ يدعو الله أن يغيث
المسلمين، ويزيل ما بهم من قحط.
وتفاؤلا
بتحول حالهم من الجدب إلى الخصب، ومن الضيق إلى السعة، حوَّل رداءه من جانب
إلى آخر، ثم صلى بهم صلاة الاستسقاء ركعتين، جهر فيهما بالقراءة؛ لأنها
صلاة جامعة.
574;اللاھ تائالا بەندىلىرىنى ئۆزىگىلا
ئىلتىجا قىلىش ۋە ئۇنى ئەسلەپ تۇرۇش ئۈچۈن تۈرلۈك سىناقلار بىلەن سىنايدۇ،
رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەمنىڭ زامانىدا قۇرغاقچىلىق يۈز
بەردى، رەسۇلۇللاھ ساھابىلەرنى ھېيىت نامىزى ئوقۇيدىغان مەيدانغا ئېلىپ
چىقىپ ئاللاھ تائالادىن يامغۇر تەلەپ قىلدى، ئاللاھ تائالاغا بولغان
ئىھتىياجنى ۋە يىلىنىشىنى ئىزھار قىلىش ئۈچۈن، دۇئا ئىجابەت بولىدىغان
تەرەپ قىبلىگە يۈزلىنىپ دۇئا قىلدى، ئاللاھ تائالادىن بۇ قۇرغاقچىلىقنى
كۆتۈرۋىتىشنى ۋە مۇسۇلمانلارنى قۇتقۇزۇشنى تەلەپ قىلدى، ئۆزگۈرۈشكە
ئۈمىدۋار بولۇپ، بۇ قېيىنچىلىقتىن قۇتۇلدۇرۇپ كەڭچىلىككە ۋە مولچىلىققا
ئۆزگەرتىپ بېرىشىگە ئۈمىدۋار بولۇپ رىداسىنى تەتۈر كەيدى، ئاندىن ئىككى
رەكەت سۇ تەلەپ قىلىش نامىزى ئوقۇدى. ئۇ جامائەت نامىزى بولغانلىقتىن
قىرائەتنى ئاشكارا ئوقۇدى -- سەھىھ(بەش شەرت تولۇق بولغادا ھەدىس
سەھىھ بولىدۇ) → ھەدىسنى بۇخارى ۋە مۇسلىم بىردەك قوبۇل
قىلغان
پايدىلانما: ھەدىس قامۇسى @ 5274 |
|
Hadith 431 الحديث
الأهمية: صَلَّيْتُ أنا و عِمْرَانُ بْنُ حصَيْنٍ
خلف علي بن أبي طالب، فكان إذا سجد كَبَّرَ، وإذا رفع رأسه كَبَّرَ، وإذا
نهض من الركعتين كَبَّرَ
باشتېما:
مەن ئىمران ئىبنى ھۇسەين بىلەن
بىرگەئەلى ئىبنى ئەبۇ تالىپ رەزىيەللاھۇ ئەنھۇغا ئەگىشىپ ناماز ئوقۇدۇم،
ئەلى رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ: سەجدە قىلغاندا، سەجدىدىن بېشىنى كۆتۈرگەندە ۋە
ئىككىنچى رەكەتتىن تۇرغاندا تەكبىر ئېيتتى |
عن مُطَرِّفِ بن عبد الله قال: «
صَلَّيْتُ أنا وعِمْرَانُ بْنُ حُصَيْنٍ خَلْفَ علِيِّ بنِ أَبِي طالب،
فكان إذا سجد كَبَّرَ، وإذا رفع رأسه كَبَّرَ، وإذا نهض من الركعتين
كَبَّرَ، فلمَّا قضَى الصلاةَ أَخَذَ بيدَيَّ عِمْرَانُ بْنُ حُصَيْنٍ،
وقال: قد ذكَّرني هذا صلاةَ محمد -صلى الله عليه وسلم- أو قال: صَلَّى بنا
صلاة محمد -صلى الله عليه وسلم-».
مۇتەررىپ ئىبنى ئابدۇللاھ مۇنداق دەيدۇ:
«مەن ئىمران ئىبنى ھۇسەين بىلەن بىرگە ئەلى ئىبنى ئەبۇتالىپ رەزىيەللاھۇ
ئەنھۇغا ئەگىشىپ ناماز ئوقۇدۇم، ئەلى رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ: سەجدە قىلغاندا،
سەجدىدىن بېشىنى كۆتۈرگەندە ۋە ئىككىنچى رەكەتتىن تۇرغاندا تەكبىر ئېيتتى،
ئەلى رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ نامازنى ئوقۇپ بولغان ۋاقىتتا، ئىمران ئىبنى ھۇسەين
رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ مېنىڭ قولۇمنى تۇتۇپ تۇرۇپ مۇنداق دېدى:«بۇ كىشى ماڭا
مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامنىڭ نامىزىنى ئەسلەتتى ياكى بىزگە مۇھەممەد
ئەلەيھىسسالامنىڭ نامىزىنى ئوقۇپ بەردى» دېدى
ھەدىس چۈشەندۈرۈش بيان الحديث
في هذا الحديث بيان شعار الصلاة، وهو
إثبات الكبرياء والعظمة لله -سبحانه وتعالى-، وذلك بالتكبير.
فيحكي
مطرف أنه صلى هو وعمران بن حصين خلف علي بن أبي طالب فكان يكبر في هُوِيه
إلى السجود، ثم يُكبِّر حِين يرفع رأسه من السجود، وإذا قام من التشهُّد
الأوَّل في الصلاة ذات التشهدين، كبَّر في حال قيامه، وقد ترك كثير من
الناس الجهر بالتكبير في هذه المواضع، فلمَّا فرغ من صلاته أخذ عمران بيد
مُطرِّف، وأخبره بأنَّ عليًّا -رضي الله عنه- ذكَّره بصلاته هذه صلاةَ
النبيِّ -صلى الله عليه وسلم-، حيث كان يُكبِّر في هذه المواضع.
576;ۇھەدىستە نامازنىڭ سىموۋۇللۇق شۇئارى
بايان قىلىنغان، ئۇ بولسىمۇ نامازدا تەكبىر ئىيتىش ئارقىلىق ئاللاھ
تائالاغا ئۇلۇغلۇق ۋە كاتتىلىقنى ئىسپالاتلاشتىن ئىبارەت، مۇتەررىپ ئۆزىنىڭ
ئىمران ئىبنى ھۈسەين بىلەن بىرگە ئەلى ئىبنى ئەبۇتالىپ رەزىيەللاھۇ ئەنھۇغا
ئەگىشىپ ناماز ئوقۇغانلىقىنى، ئەلى رەزىيەللاھۇ ئەنھۇنىڭ سەجدىگە بارغاندا،
سەجدىدىن تۇرغاندا، تۆت رەكەتلىك نامازنىڭ ئىككىنچى رەكئەتتىن قىيامغا
تۇرغاندا تەكبىر ئىيىتقانلىقىنى، كۆپچىلىك كىشىلەرنىڭ مۇشۇ ئورۇنلاردا
ئاشكارا تەكبىر ئېيتىشنى تەرك قىلغانلىقىنى، نامازدىن بىكار بولغاندا،
ئىمران ئىبنى ھۈسەيننىڭ مۇتەررىپنىڭ قولىنى تۇتۇپ تۇرۇپ، ئۇنىڭغا ئەلى
رەزىيەللاھۇ ئەنھۇنىڭ مۇشۇ ئورۇنلاردا تەكبىر ئېيتىپ ناماز ئوقۇش ئارقىلىق
ئۆزىگە پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ ئوقۇغان نامىزىنى ئەسلەتكەنلىكىنى بايان
قىلىدۇ -- سەھىھ(بەش شەرت تولۇق بولغادا ھەدىس
سەھىھ بولىدۇ) → ھەدىسنى بۇخارى ۋە مۇسلىم بىردەك قوبۇل
قىلغان
پايدىلانما: ھەدىس قامۇسى @ 5275 |
|
Hadith 432 الحديث
الأهمية: أنّ رسول الله -صلى الله عليه وسلم-
كفِّنَ في أثواب بِيضٍ يَمَانِيَةٍ، ليس فيها قَمِيص وَلا عِمَامَة
باشتېما:
رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم
يەمەندە توقۇلغان ئاق رەخ بىلەن كېپەنلەنگەن، ئۇنىڭ ئىچىدە كۆڭلەك ۋە سەللە
يوق ئىدى |
عن عائشة -رضي الله عنها- «أنّ رسول
الله -صلى الله عليه وسلم- كُفِّنَ في أثواب بِيضٍ يَمَانِيَةٍ، ليس فيها
قَمِيص وَلا عِمَامَة».
ئائىشە رەزىيەللاھۇ ئەنھا رىۋايەت قىلىپ
مۇنداق دەيدۇ: رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم يەمەندە توقۇلغان
ئاق رەخ بىلەن كېپەنلەندى، ئۇنىڭ ئىچىدە كۆڭلەك ۋە سەللە يوق ئىدى
ھەدىس چۈشەندۈرۈش بيان الحديث
تخبر عائشة -رضي الله عنها- عن كَفَن
النبي -صلى الله عليه وسلم- ولونه وعدده، فقد أدرج في ثلاث لفائف بيض
مصنوعة في اليمن، ولم يكفن في قميص ولا عمامة، وزيادة الأثواب؛ لأن سترة
الميت أعظم من سترة الحيّ وأولى بالعناية.
574;ائىشە رەزىيەللاھۇ ئەنھا پەيغەمبەر
سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم ۋاپات بولغاندا ئىشلەتكەن كېپەنلىكنىڭ سانى ۋە
رەڭگى توغۇرلۇق خەۋەر بېرىپ مۇنداق دېدى، رەسۇلۇللاھنى يەمەندە توقۇلغان
ئاق ئۈچ پارچە رەخت بىلەن كېپەنلەندى، كېپەن ئىچىدە كۆڭلەك ياكى بىشىدا
سەللە يوق ئىدى. ھايات كىشىنىڭ كىيمىدىن مېيىتنىڭ كېپىنىنى تولۇق قىلىش
كېرەك، چۈنكى مېيتنىڭ ئەيبىنى يۆگەش ھايات كىشىنىڭ ئەيبىنى يۆگىگەندىن
ئەۋزەلدۇر ۋە ئەھمىيەت بېرىش لازىم -- سەھىھ(بەش شەرت تولۇق بولغادا ھەدىس
سەھىھ بولىدۇ) → ھەدىسنى بۇخارى ۋە مۇسلىم بىردەك قوبۇل
قىلغان
پايدىلانما: ھەدىس قامۇسى @ 5319 |
|
Hadith 433 الحديث
الأهمية: كان النبي -صلى الله عليه وسلم- يقرأ في
صلاة الفجر يوم الْجمعَةِ: الم تَنْزِيلُ السَّجْدَةَ وهَلْ أتى على
الإنسان
باشتېما:
پەيغەمبەر سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم
جۈمە كۈنىدىكى بامدات نامىزىدا سۈرە سەجدە بىلەن سۈرە ئىنساننى ئوقۇيتتى |
عن أبي هُرَيْرة -رضي الله عنه- قال:
«كان النبي -صلى الله عليه وسلم- يَقْرأ فِي صلاة الفجر يَومَ الجُمُعَةِ:
الم تَنْزِيلُ السَّجْدَةَ وهَلْ أتى على الإنسَان».
ئەبۇ ھۇرەيرە رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ مۇنداق
دېگەن: پەيغەمبەر سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم جۈمە كۈنىدىكى بامدات
نامىزىدا سۈرە سەجدە بىلەن سۈرە ئىنساننى ئوقۇيتتى
ھەدىس چۈشەندۈرۈش بيان الحديث
كان من عادة النبي -صلى الله عليه وسلم-
أن يقرأ في صلاة الفجر يوم الجمعة سورة السجدة كاملة، وذلك في الركعة
الأولى بعد الفاتحة، ويقرأ في الركعة الثانية بعد الفاتحة سورة الإنسان
كاملة؛ تذكيرا بما اشتملت عليه السورتان من أحداث عظيمة وقعت وستقع في هذا
اليوم, كخلق آدم، وذكر المعاد وحشر العباد، وأحوال القيامة, وغيرها.
662;ەيغەمبەر سەللەللاھۇ ئەلەيھى
ۋەسەللەمنىڭ ئادىتىدە، جۈمە كۈنىدىكى بامدات نامىزىنىڭ بىرىنچى رەكئىتىدە
پاتىھە سۈرىسىدىن كېيىن سۈرە سەجدىنى تولۇق ئوقۇيتتى، ئىككىنچى رەكئىتىدە
پاتىھە سۈرىسىدىن كېيىن سۈرە ئىنساننى تولۇق ئوقۇيتتى، بۇ ئىككى سۈرىنىڭ
مەنىلىرىدە جۈمە كۈنىدە يۈز بەرگەن ۋە يۈز بىرىدىغان چوڭ ۋەقەلىكلەر، ئادەم
ئەلەيھىسسالامنى يارىتىش، ئىنسان ئۆلگەندىن كېيىن تىرىلىش، مەھشەرگاھقا
يىغىلىش، قىيامەتنىڭ ئىشلىرى ۋە ئۇنىڭدىن باشقا ئىشلارنى مۇسۇلمانلارغا
ئەسلىتەتتى -- سەھىھ(بەش شەرت تولۇق بولغادا ھەدىس
سەھىھ بولىدۇ) → ھەدىسنى بۇخارى ۋە مۇسلىم بىردەك قوبۇل
قىلغان
پايدىلانما: ھەدىس قامۇسى @ 5320 |
|
Hadith 434 الحديث
الأهمية: سمعت النبي -صلى الله عليه وسلم- يقرأ
في المغرب بِالطُّور
باشتېما:
مەن پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنڭ شام
نامىزىدا تۇر سۈرىسىنى ئوقۇۋاتقانلىقىنى ئاڭلىدىم |
عن جُبَيْرُ بْنُ مُطْعِم -رضي الله
عنه- قال: «سمعت النبي -صلى الله عليه وسلم- يقرأ في المغرب بِالطُّور».
جۇبەير ئىبنى مۇتئىم رەزىيەللاھۇ
ئەنھۇدىن رىۋايەت قىلىنغان ھەدىستە، ئۇ مۇنداق دەيدۇ: مەن پەيغەمبەر
ئەلەيھىسسالامنڭ شام نامىزىدا تۇر سۈرىسىنى ئوقۇۋاتقانلىقىنى ئاڭلىدىم
ھەدىس چۈشەندۈرۈش بيان الحديث
العادة في صلاة النبي -صلى الله عليه
وسلم- أنه كان يُطيل القراءة في صلاة الصبح، ويقصرها في المغرب، ويتوسط في
غيرهما من الصلوات الخمس.
ولكنه قد
يترك العادة لبيان الجواز، ولأغراض أخرى، كما في هذا الحديث من أنه قرأ في
صلاة المغرب بسورة "والطور" وهي من طوال المفصل.
662;ەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ ناماز ئوقۇش
ئادىتىدە، ئۇ بامدات نامىزىدا قىرائەتنى ئۇزۇن قىلاتتى ۋە شام نامىزىدا
قىسقا قىلاتتى. بەش نامازنىڭ ئىچىدە ئۇندىن باشقىلىرىدا ئوتتۇرىھال
قىلاتتى. لېكىن خۇددى بۇ ھەدىستە كەلگەندەك، ئۇ بەزى چاغدا، باشقىچە
ئوقۇشنىڭ رۇخسەتلىكىنى بايان قىلىش ئۈچۈن ياكى باشقا بىر مەقسەتتە ئۇ
ئادىتىنى تاشلايتتى. بۇ ھەدىستە شام نامىزىدا تۇر سۈرىسىنى ئوقۇدى، بۇ سۈرە
قىسقا سۈرىلەرنىڭ ئۇزۇنلىرىدىندۇر -- سەھىھ(بەش شەرت تولۇق بولغادا ھەدىس
سەھىھ بولىدۇ) → ھەدىسنى بۇخارى ۋە مۇسلىم بىردەك قوبۇل
قىلغان
پايدىلانما: ھەدىس قامۇسى @ 5321 |
|
Hadith 435 الحديث
الأهمية: كان النبي -صلى الله عليه وسلم- وأبو
بكر وعمر يصلون العيدين قبل الخطْبة
باشتېما:
پەيغەمبەر سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم،
ئەبۇ بەكرى ۋە ئۆمەرلەر ھېيىت خۇتبىسىنى نامازدىن كېيىن ئوقۇيتى |
عن عبد الله بن عُمر -رضي الله عنهما-
قال: «كان النبي -صلى الله عليه وسلم- وأبو بكر وعُمر يصلون العيدين قبل
الخُطْبة».
ئابدۇللاھ ئىبنى ئۆمەر رەزىيەللاھۇ
ئەنھۇ بايان قىلىپ مۇنداق دېگەن: پەيغەمبەر سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم،
ئەبۇ بەكرى ۋە ئۆمەرلەر ھېيىت خۇتبىسىنى نامازدىن كېيىن ئوقۇيتى
ھەدىس چۈشەندۈرۈش بيان الحديث
كان من عادة النبي -صلى الله عليه وسلم-
وخلفائه الراشدين، أن يصلوا بالناس صلاة العيد، في الفطر والأضحى، ويخطبوا،
ويقدموا الصلاة على الخطبة، وقد استمر العمل على ذلك حتى جاء مروان فخرج
وخطب قبل الصلاة، وانكر عليه الناس مخالفة السنة، واستمر بنو أمية على ذلك
ثم أعاد بنو العباس السنة.
662;ەيغەمبەر سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم
ۋە راشىد خەلىپىلەر كىشىلەرگە روزا ھېيىت ۋە قۇربان ھېيىت نامازلىرىنى
ئوقۇپ بېرەتتى، خۇتبىمۇ ئوقۇپ بىرەتتى، خۇتبىنى نامازدىن كېيىن ئوقۇيتتى،
بۇ ئادەت شۇنداق داۋام قىلغان ھەتتا مەرۋان ئىبنى ئابدۇل مەلىكنىڭ دەۋرىگە
كەلگەندە ئۇ نامازدىن ئىلگىرى خۇتبە ئوقۇغان -- سەھىھ(بەش شەرت تولۇق بولغادا ھەدىس
سەھىھ بولىدۇ) → ھەدىسنى بۇخارى ۋە مۇسلىم بىردەك قوبۇل
قىلغان
پايدىلانما: ھەدىس قامۇسى @ 5322 |
|
Hadith 436 الحديث
الأهمية: كان رسول الله -صلى الله عليه وسلم-
يجمع في السفر بين صلاة الظهر والعصر، إذا كان على ظَهْرِ سَيْرٍ، ويجمع
بين المغرب والعشاء
باشتېما:
رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم
سەپەردە بولسا پىشىن بىلەن ئەسىرنى، شام بىلەن خۇپتەننى جەملەپ ئوقۇيتتى |
عن عَبْد اللَّهِ بْن عَبَّاس -رضي الله
عنهما- قال: «كان رسول الله -صلى الله عليه وسلم- يَجْمعُ في السَّفَر بين
صلاة الظهر والعصر؛ إذا كان على ظَهْرِ سَيْرٍ، ويجمع بين المغرب والعشاء».
ئابدۇللاھ ئىبنى ئابباس رەزىيەللاھۇ
ئەنھۇ مۇنداق دېگەن: رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم سەپەردە بولسا
پىشىن بىلەن ئەسىرنى، شام بىلەن خۇپتەننى جەملەپ ئوقۇيتتى
ھەدىس چۈشەندۈرۈش بيان الحديث
تمتاز شريعة نبينا محمد -صلى الله عليه
وسلم- من بين سائر الشرائع السماوية بالسماحة واليسر وإزاحة كل حرج ومشقة
عن المكلفين أو تخفيفهما، ومن هذه التخفيفات: الجمع في السفر بين الصلاتين
المشتركتين في الوقت.
فالأصل
وجوب فعل كل صلاة في وقتها، لكن كان من عادة النبي -صلى الله عليه وسلم-
إذا سافر وجدَّ به السير في سفره، الجمع بين الظهر والعصر: إما تقديماً، أو
تأخيراً، والجمع بين المغرب والعشاء: إما تقديماً أو تأخيراً، يراعى في ذلك
الأرفق به وبمن معه من المسافرين، فيكون سفره سبباً في جمعه الصلاتين، في
وقت إحداهما؛ لأن الوقت صار وقتاً للصلاتين كلتيهما؛ ولأن السفر موطن مشقة
في النزول والسير، ولأن رخصة الجمع ما جعلت إلا للتسهيل فيه.
662;ەيغەمبىرىمىز مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامغا
بېرىلگەن شەرىئەت باشقا پەيغەمبەرلەرگە چۈشكەن شەرىئەتلەردىن قولايلىقتا،
ئەپۇچانلىقتا ۋە ھەرقانداق قېيىنچىلىقنى كۆتۈرۋېتىش ياكى يېنىكلىشتە
ئالاھىدە پەرىقلىنىدۇ، شۇلارنىڭ جۈملىسىدىن: كۈندۈز تەرەپلەردە ياكى كېچە
تەرەپلەردە كەلگەن ئىككى نامازنى بىر ۋاقىتتا جەملەپ ئوقۇشنىڭ دۇرۇسلىقى.
شەرىئەت قائىدىسىدە ھەر نامازنى ۋاقتىدا ئوقۇش بېكىتىلگەن، بىراق
رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم سەپەر ئۈستىدە ئالدىراش بولغاندا،
پىشىن بىلەن ئەسىرنى ياكى پىشىن ۋاقتىدا ياكى ئەسىر ۋاقتىدا جۇغلاپ
ئوقۇيتتى، يەنە شام بىلەن خۇپتەننىمۇ ياكى شام ۋاقتىدا ئىككى نامازنى
جۇغلايتتى، ياكى خۇپتەن ۋاقتىدا جۇغلايتتى، نامازنى جۇغلاشنىڭ دۇرۇسلىقى
پەقەت سەپەرگە باغلىنىشلىق، سەپەردە ئىككى ناماز ۋاقتىنىڭ قايسى بىرى يەنە
بىرى ئۈچۈن نامازنىڭ ۋاقتى ھېسابلىنىدۇ. سەپەردە يول يۈرۈش، ئارام ئېلىش
ئىشلىرى جاپالىق بولغاچقا شەرىئەت بۇنى كۆزدە تۇتۇپ نامازنى جەملەپ ئوقۇشنى
يولغا قويغان -- سەھىھ(بەش شەرت تولۇق بولغادا ھەدىس
سەھىھ بولىدۇ) → بۇخارى"سەھىھۇل بۇخارى"ناملىق ئەسىرىدە
رىۋايەت قىلغان
پايدىلانما: ھەدىس قامۇسى @ 5323 |
|
Hadith 437 الحديث
الأهمية: إن رجالًا يَتَخَوَّضُون في مال الله
بغير حق, فلهم النار يوم القيامة
باشتېما:
ئاللاھ تائالانىڭ مېلىنى ئورۇنسىز سەرىپ
قىلىدىغان كىشىلەر بولۇپ، ئۇلارغا قىيامەت كۈنى دوزاخ ئوتى بار |
عن خولة الأنصارية -رضي الله عنها-
قالت: قال رسول الله -صلى الله عليه وسلم-: «إن رجالاً يَتَخَوَّضُون في
مال الله بغير حق, فلهم النار يوم القيامة».
خەۋلە ئەنسارىيە رەزىيەللاھۇ ئەنھا
رىۋايەت قىلىپ رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم مۇنداق دېگەن:
ئاللاھ تائالانىڭ مېلىنى ئورۇنسىز سەرىپ قىلىدىغان كىشىلەر بولۇپ، ئۇلارغا
قىيامەت كۈنى دوزاخ ئوتى بار
ھەدىس چۈشەندۈرۈش بيان الحديث
أخبر النبي -صلى الله عليه وسلم- عن
أناس يتصرفون في أموال المسلمين بالباطل، وأنهم يأخذونها بغير حق، ويدخل في
ذلك أكل أموال اليتامى وأموال الوقف من غير مستحقها وجحد الأمانات والأخذ
بغير استحقاق ولا إذن من الأموال العامة، وأخبر -صلى الله عليه وسلم- أن
جزاءهم النار بذلك يوم القيامة.
662;ەيغەمبەر سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم
بىر تۈركۈم كىشىلەر ھەققىدە خەۋەر بىرىپ، ئۇلار مۇسۇلمانلارنىڭ
مال-مۈلىكىنى ئورۇنسىز سەرىپ قىلىدىغان ۋە ناھەق يەۋالىدىغانلىقىنى بايان
قىلىپ بەرگەن. بۇنىڭ ئىچىگە يىتىملارنىڭ مال-مۈلىكىنى يېۋېلىش، ۋەقپىدىن
ھەقلىق بولمىغان كىشىلەر پايدىلىنىش، ئامانەتكە تېنىۋېلىش، خەلىق
ئاممىسىنىڭ پۇل-ماللىرىدىن ناھەق ۋە رۇخسەتسىز ئېلىش قاتارلىقلار كىرىپ
كېتىدۇ. رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم ئۇلارنىڭ قىيامەت كۈنىدىكى
جازاسى دوزاخ بولىدىغانلىقىنى بايان قىلىپ بەرگەن -- سەھىھ(بەش شەرت تولۇق بولغادا ھەدىس
سەھىھ بولىدۇ) → بۇخارى"سەھىھۇل بۇخارى"ناملىق ئەسىرىدە
رىۋايەت قىلغان
پايدىلانما: ھەدىس قامۇسى @ 5331 |
|
Hadith 438 الحديث
الأهمية: إن الله يحب العبد التقي, الغني, الخفي
باشتېما:
ھەقىقەتەن ئاللاھ تەقۋادار، باشقىلاردىن
بىھاجەت ۋە كېچىلەردە ئاللاھقا ئىبادەت قىلىدىغان كىشىنى ياخشى كۆرىدۇ |
عن سعد بن أبي وقاص -رضي الله عنه-
مرفوعاً: «إن الله يحب العبد التَّقِيَّ, الغَنِيَّ, الخَفِيَّ».
سەئىد ئىبنى ئەبۇ ۋەققاس رەزىيەللاھۇ
ئەنھۇ بايان قىلغان ھەدىستە، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام مۇنداق دېگەن:
«ھەقىقەتەن ئاللاھ تەقۋادار، باشقىلاردىن بىھاجەت ۋە كېچىلەردە ئاللاھقا
ئىبادەت قىلىدىغان كىشىنى ياخشى كۆرىدۇ»
ھەدىس چۈشەندۈرۈش بيان الحديث
من أسباب محبة الله للعبد أن يتصف بهذه
الصفات الثلاث:
الأولى:
أن يكون متقيا لله تعالى، قائما بأوامره مجتنبا نواهيه.
الثانية:
أن يكون مستغنيا عما في أيدي الناس، راضيا بما قسم الله له.
الثالثة:
أن يكون خفيا، لا يتعرض للشهرة، ولا يرغب فيها.
726;ەدىسنىڭ مەنىسى: بۇ ئۈچ تۈرلۈك سۈپەت
بىلەن سۈپەتلىنىش بولسا ئاللاھنىڭ ئۇ بەندىنى ياخشى كۆرۈشىنىڭ
سەۋەبلىرىدىندۇر. بىرىنچى: ئاللاھنىڭ بۇيرىقىنى ئىجرا قىلىدىغان،
چەكلىمىسىدىن يىراق بولىدىغان ھەقىقى تەقۋادارلاردىن بولۇش.
ئىككىنچى:ئاللاھنىڭ بەرگىنىگە رازى بولۇپ، كىشىلەرنىڭ قولىدىكى نەرسىلەردىن
بىھاجەت بولۇش. ئۈچىنچى: شان-شەرەپ، نام-شۆھرەتكە بېرىلمەستىن مەخپى
ئىبادەتنى داۋاملاشتۇرۇش -- سەھىھ(بەش شەرت تولۇق بولغادا ھەدىس
سەھىھ بولىدۇ) → ئىمام مۇسلىم"سەھىھ مۇسلىم"ناملىق
ئەسىرىدە رىۋايەت قىلغان
پايدىلانما: ھەدىس قامۇسى @ 5340 |
|
Hadith 439 الحديث
الأهمية: كل بني آدم خطاء, وخير الخطائين
التوابون
باشتېما:
ھەر بىر ئادەم بالىسى خاتالاشقۇچىدۇر،
خاتالاشقۇچىلارنىڭ ياخشىسى ئەڭ كۆپ تەۋبە قىلغۇچىلاردۇر |
عن أنس بن مالك -رضي الله عنه- قال: قال
رسول الله -صلى الله عليه وسلم-: «كلُّ بني آدم خَطَّاءٌ, وخيرُ
الخَطَّائِينَ التوابون».
ئەنەس ئىبنى مالىك رەزىيەللاھۇ ئەنھۇدىن
پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ: «ھەر بىر ئادەم بالىسى دائىم خاتالاشقۇچىدۇر،
خاتالاشقۇچىلارنىڭ ياخشىسى كۆپ تەۋبە قىلغۇچىلاردۇر» دېگەنلىكى رىۋايەت
قىلىندى
ھەدىس چۈشەندۈرۈش بيان الحديث
لا يخلو الإنسان من الخطيئة، لما فُطر
عليه من الضعف، وعدم الانقياد لمولاه في فعل ما دعاه إليه، وترك ما نهاه
عنه، لكنه تعالى فتح باب التوبة لعباده، وأخبر أن خير الخطائين هم المكثرون
من التوبة.
574;ىنسان ئاجىز يارىتىلغانلىقى ۋە
بۇيرۇغان ئىشلارنى قىلىش، چەكلىگەن ئىشلارنى تاشلاشتا ئىگىسىگە
بويسۇنمىغانلىقى ئۈچۈن خاتالىقتىن خالى بولالمايدۇ، لېكىن ئاللاھ تائالا
ئۇنىڭغا تەۋبە ئىشكىنى ئېچىپ، خاتالاشقۇچىلارنىڭ ياخشىسى تەۋبىنى كۆپ
قىلغۇچىلاردۇر، دەپ خەۋەر قىلدى -- ھەسەن(ھەدىسنى سەھىھ قىلىدىغان تۆت
شەرتى تولۇق بولۇپ بەشىنچى شەرتىدە مەسىلە بولسا ھەسەن بولىدۇ) → ئىبنى ماجە"سۈنەن ئىبنى ماجە"ناملىق
ئەسىرىدە رىۋايەت قىلغان
پايدىلانما: ھەدىس قامۇسى @ 5344 |
|
Hadith 440 الحديث
الأهمية: كل معروف صدقة
باشتېما:
ھەرقانداق ياخشىلىق سەدىقىدۇر |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|